เริ่มแรกเพื่อตอบสนองนโยบายการพัฒนาสุขภาพของประชาชนของรัฐบาล ในการแก้ปัญหาการกระจายบุคลากรทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ และทางด้านสาธารณสุขของประเทศเป็นรูปธรรม ซึ่งทันตแพทย์เป็นสาขาวิชาที่ขาดแคลน โดยเฉพาะในเขตภาคเหนือตอนบน 4 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดพะเยา จังหวัดแพร่ จังหวัดน่าน และจังหวัดเชียงราย และโดยมติที่ประชุมสภามหาวิทยาลัยพะเยา ในคราวประชุมครั้งที่ 4/2555 เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน พ.ศ. 2555 โดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 7 (3) และมาตรา 21 แห่งพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยพะเยา พ.ศ. 2553 จัดตั้งคณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา ขึ้นเป็นหน่วยงานวิชาการระดับคณะวิชา เพื่อผลิตทันตแพทย์เพิ่มตามความต้องการของประเทศ และสามารถตอบสนองนโยบายของรัฐบาลดังกล่าว ตั้งแต่วันที่ 2 มิถุนายน พ.ศ. 2555 เป็นต้นมาคณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา ได้ดำเนินการเปิดหลักสูตรทันตแพทยศาสตรบัณฑิต โดยสภามหาวิทยาลัยพะเยา มีมติอนุมัติหลักสูตรทันตแพทยศาสตรบัณฑิต หลักสูตรใหม่ พ.ศ. 2556 ในคราวประชุมครั้งที่ 7/2555 เมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน 2555 และหลักสูตรได้รับอนุมัติ จากทันตแพทยสภา เมื่อวันที่ 24 เมษายน 2557 และเปิดรับนิสิตรุ่นแรกเมื่อปีการศึกษา 2557